1. Một số công cụ tìm kiếm phổ biến
Nếu bạn tìm kiếm một thứ theo chủ đề cụ thể - một công ty, một sản phẩm, một người - thì nên dùng Go2Net (www.go2net.com), kết quả tìm kiếm sẽ tốt hơn nhiều so với dùng Yahoo (www.yahoosearch.com).
Để tìm tất cả các website có liên kết với một website cụ thể nào đó, ví dụ Media.vdc.com.vn, bạn nên dùng Alta Vista (www.altavista.com) (gõ vào dòng link:media.vdc.com.vn trong hộp chứa từ tìm kiếm, chú ý là không có dấu cách trước và sau dấu hai chấm).
Một công cụ tìm kiếm âm thanh rất hữu ích cho phép tìm kiếm các file âm thanh dựa trên mô tả của nó là Findsounds (Findsounds.com); nó cho phép tìm kiếm theo các danh mục, bao gồm: tiếng động vật, chim muông, các thiết bị, sâu bọ, các vụ nổ, chuông,... và các chủ đề từ các bộ phim hoặc các show truyền hình.
Để tìm kiếm video thì Blinkx.tv (www.blinkx.tv) được coi là tốt nhất hiện nay. Nó giúp bạn tìm những kênh truyền hình nổi tiếng, những đoạn phim miễn phí,…
Để có được bản đồ qua ảnh vệ tinh bạn có thể sử dụng Google Maps (maps.google.com). Tuy nhiên, những ảnh ba chiều thu được chỉ rõ nét với những khu vực ở nước Mỹ. Ở Việt Nam thì dịch vụ tại địa chỉ basao.com.vn có thể cho phép tìm bản đồ hai chiều có chất lượng tốt; đặc biệt, bạn còn có thể tìm đường đi ngắn nhất bằng cách chỉ ra nơi xuất phát và nơi đến trong những thành phố lớn như Hà Nội, Hồ Chí Minh,...
Muốn được giải đáp một thắc mắc nào đó, thì Answers.com (www.answers.com) là một lựa chọn rất tốt. Trang web này cho bạn câu trả lời đúng với câu hỏi đưa ra, cộng thêm vài đường dẫn liên quan khác. Aswers.com cho kết quả tốt với việc tìm định nghĩa từ, tiểu sử của một người, thông tin về một quốc gia,… hay giải thích cách hoạt động của một vật nào đó bằng cách tìm câu trả lời lấy từ hơn 100 bách khoa toàn thư, bảng chú giải, tập bản đồ,… trong kho dữ liệu của website. Đặc biệt, nếu bạn muốn tìm hiểu về một quốc gia nào đó, bạn chỉ cần gõ vào tên quốc gia đó thì thông tin nhận được khá đầy đủ, cập nhật về: đặc điểm địa lý, lịch sử, văn hóa, ngoại giao,… được trình bày trên một trang. Chắc chắn bạn sẽ ngạc nhiên về chất lượng thông tin tìm được nếu bạn thử tìm kiếm với các cụm từ như: “Vietnam” hay “Who was the fifteenth U.S president?”. Một số công cụ khác có cùng tính năng này là: MSN search (search.msn.com), hay Ask Jeeves (www.ask.com).
Để tìm kiếm thông tin cập nhật thường xuyên, hãy dùng Google (www.google.com). Với kết quả tìm kiếm có độ thích hợp cao nhất, đây thực sự là một công cụ tìm kiếm rất hữu ích cho bạn (công cụ này được trình bày chi tiết ở phần 2).
Các công cụ tìm kiếm riêng cho thông tin Tiếng Việt, do người Việt xây dựng, bao gồm: Vinaseek (www.vinaseek.com) hay PanVietnam (www.panvietnam.com). Tuy nhiên, những công cụ này bị đánh giá là kém hơn nhiều so với những công cụ ngoại khác, ví dụ như Google, cả về giao diện lẫn chất lượng thông tin tìm được.
Một số thông tin được bảo mật rất tốt, ví dụ như cơ sở dữ liệu về các bài báo hay bài nghiên cứu khoa học, người sử dụng muốn truy cập trực tiếp thì phải có mật khẩu. Để tìm được những trang web như vậy, có thể dùng những công cụ tìm kiếm chuyên biệt như: www.completeplanet.com, infomine.ucr.edu hay www.findarticles.com.
Nếu muốn tra tìm thông tin theo danh bạ (giống như tra số điện thoại) thì bạn có thể sử dụng các địa chỉ sau: home.vnn.vn, www.vietnamnetweb.net, danhba.vdc.com.vn, tintuc.vnn.vn/danhbaweb, trangvang.fpt.vn, www.danhbaweb.vn, www.yellowpages.com, www.superpages.com, yp.yahoo.com. Ngoài ra, cần phải kể đến những công cụ tìm kiếm mà kết quả của nó được tổng hợp từ nhiều công cụ tìm kiếm phổ biến khác (Search the search engines). Phổ biến là www.dogpile.com và www.metacrawler.com, cả hai công cụ này đều tổng hợp thông tin từ các công cụ tìm kiếm mạnh như: Yahoo Search, Google, MSN Search và Ask Jeeves.
Mỗi công cụ đều có những nguyên tắc tìm kiếm riêng, bạn có thể tự tìm hiểu thông qua phần trợ giúp (help) của chúng, tuy nhiên chúng có rất nhiều điểm giống nhau. Phần tiếp theo giới thiệu về một số kỹ thuật tìm kiếm cơ bản với Google (www.google.com hoặc www.google.com.vn), một công cụ tìm kiếm được nhiều tạp chí bình chọn là đang giữ vị trí thống trị hiện nay.

2. Tìm kiếm với google
2.1 Chọn từ khóa
Từ khóa là thông tin đầu vào của các công cụ tìm kiếm, nó cần được lựa chọn thông minh để đưa ra kết quả tốt nhất. Nên lựa chọn từ khóa phù hợp, mang tính đặc thù cao nhất đối với thông tin bạn cần tìm. Sau khi chọn từ khóa phù hợp và gõ vào hộp chứa từ tìm kiếm, bạn nhấn phím Enter hoặc nhấn chuột vào nút Google Search để có được kết quả.
2.2 Tìm kiếm với dấu ngoặc kép, dấu ‘+’ và dấu ‘-’
Nếu cho một nhóm từ vào trong ngoặc kép thì các công cụ tìm kiếm sẽ giới hạn kết quả trả về chỉ bao gồm những trang web chứa cả nhóm từ theo thứ tự gõ vào. Bạn có thể cộng thêm một số từ khác nhằm tăng tính xác định của thông tin cần tìm bằng cách thêm dấu ‘+’ vào trước mỗi nhóm từ. Cũng như vậy, có thể sử dụng dấu ‘-‘ để đảm bảo kết quả tìm kiếm không bao gồm các trang web có chứa một từ nào đó. Ví dụ: với từ khoá tìm kiếm: “học bổng” + 2006, bạn sẽ thu được 237000 kết quả.



2.3 Chữ hoa
Google không phân biệt chữ hoa và chữ thường, tất cả những gì bạn gõ đều được coi là kí tự in thường. Do đó, nếu bạn gõ vào Vietnam, vietNam hay VietNam thì đều cho kết quả giống nhau.



2.4 Tìm kiếm trong một trang web
Google cho phép tìm kiếm chỉ trong phạm vi một trang web xác định bằng cách gõ vào từ khóa cần tìm, theo sau bởi từ “site” và tiếp đó là một dấu hai chấm cùng địa chỉ trang web (chú ý là trước và sau dấu hai chấm không được có dấu cách). Ví dụ: nếu muốn tìm thông tin về giải thưởng “Sao Tháng Giêng” tại trang web của ĐHSP Hà nội, bạn gõ vào dòng sau: “sao tháng giêng” site:www.dhsphn.edu.vn

2.5 Tìm kiếm nâng cao
Để thực hiện chức năng tìm kiếm nâng cao, bạn chỉ việc nhấn vào nút Tìm kiếm nâng cao (đối với công cụ tiếng Việt: www.google.com.vn) hay Advanced Search (đối với công cụ tiếng Anh: www.google.com) rồi làm theo chỉ dẫn để tìm các trang: - Chứa tất cả những từ khóa bạn gõ - Chứa ít nhất một từ khóa bạn gõ - Không chứa bất kì một từ khóa bạn gõ - Viết bằng một ngôn ngữ nào đó (google hỗ trợ tìm kiếm 97 ngôn ngữ khác nhau) - Được tạo ra theo một định dạng file nào đó (DOC, PDF, XLS, PPT,...) - Chứa các con số trong một miền giá trị nào đó - Chứa thông tin về sản phẩm hay dịch vụ trong một vùng địa lý nào đó (Froogle). - Chứa thông tin được tạo ra trong phạm vi thời gian 3, 6 hay 12 tháng. - Tìm kiếm theo chủ đề: tìm kiếm theo đa lĩnh vực (Groups: Kinh doanh, giải trí, sức khỏe,…), tìm tin tức (news), hình ảnh (images),…



Chú ý:
- Để có thể tìm kiếm với các từ khóa là tiếng Việt có dấu trong Google, bạn phải sử dụng một trong hai phần mềm gõ tiếng Việt là Unikey và Vietkey và chọn bộ mã kí tự là Unicode.
- Khi chưa tìm được thông tin bạn cần, hãy thử với các từ khóa khác hoặc công cụ tìm kiếm khác (do mỗi công cụ tìm kiếm có một phương pháp xử lý dữ liệu riêng).
- Phần lớn các trang Web trên mạng là ngôn ngữ Anh Mỹ, có nhiều ngoại lệ về ngữ pháp và từ vựng. Bạn cần lưu ý điều này khi tìm kiếm với các cụm từ như “favorite humor sites” (cần phải tìm cả với “favourite humor sites” hay “favorite humour sites” để có kết quả như mong muốn).
- Bạn có thể áp dụng các nguyên tắc trên đối với rất nhiều công cụ tìm kiếm khác. Nâng cao kỹ năng sử dụng công cụ tìm kiếm là cách đơn giản nhất để phát huy hiệu quả trong thời gian ở trên mạng.
Hy vọng qua bài báo nhỏ này, bạn đọc có thể không những khai thác hiệu quả kho thông tin khổng lồ trên Intenet mà còn tiết kiệm được thời gian và tiền bạc để phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu, giải trí,… của mình.

Tài liệu tham khảo
1. Tạp chí PC World Vietnam số 157, tr. 20 và số 153, tr. 12.
2. Tạp chí Tin học và đời sống số 82, tr. 69.
3. Help của một số công cụ tìm kiếm như: Dogpile.com, Metacrawler.com, Yahoo Search, Google Search, MSN Search, Ask Jeeves, Answers,...
4. Websites: www.acommcom.vn, www.echip.com.vn và vietnamnet.vn

School@net