Hiện đã có
93129477 lượt người đến thăm trang Web của chúng tôi.
Thiết kế Thí nghiệm: - Hiện tượng phản xạ ánh sáng
Ngày gửi bài: 21/08/2006 Số lượt đọc: 7377
Đỗ Thị Hồng Nhung, Nhung1105@yahoo.com
Trong bài viết này tôi sẽ trình bày cách thiết lập một thí nghiệm cụ thể trong chương trình Vật lý lớp 7 sử dụng phần mềm Crocodile Physics để giảng dạy trên lớp.
I. Màn hình làm việc của phần mềm Crocodile Physics
- Chính giữa là vùng làm việc chính của phần mềm. Tại đây sẽ tiến hành các thí nghiệm chính.
- Bên trái là khung cửa sổ các công cụ và màn hình hỗ trợ. Các công cụ chính của phần mềm chia làm 4 phần sau:
• Part: Nơi lưu trữ các công cụ chính của thí nghiệm ảo
• Model: Hệ thống các thí nghiệm mẫu của phần mềm.
• Block: Các thị nghiệm hoàn chỉnh được kết nối thành một đơn vị không thể tách rời.
• Space: Không gian làm việc, nơi để điều chỉnh các tham số lựa chọn chung của các thí nghiệm ảo.
- Phía trên là hệ thống thực đơn và thanh công cụ chính của màn hình
II. Mô tả thí nghiệm cần thực hiện
A. Tên thí nghiệm: Tìm hiểu định luật phản xạ ánh sáng.
B. Bài học: Định luật phản xạ ánh sáng. Sách Vật lý 7, bài 4, trang 12.
C. Mục đích yêu cầu của thí nghiệm:
- Giáo viên bố trí được thí nghiệm để tìm hiểu hiện tượng phản xạ ánh sáng.
- Giáo viên tiến hành thí nghiệm về hiện tượng phản xạ ánh sáng (FXAS) qua gương phẳng.
- Từ kết quả thí nghiệm học sinh rút ra được kết luận về định luật FXAS. D. Thiết lập thí nghiệm trên phần mềm
Bước 1: Tìm kiếm công cụ
Để chuẩn bị thí nghiệm cho bài học này chúng ta cần các công cụ thí nghiệm sau:
Bước 2: Thiết lập công cụ:
1. Với 4 công cụ được mô tả trong bảng trên, chúng ta hãy chuẩn bị chúng bằng cách đưa chúng ra màn hình làm việc của phần mềm. Riêng với các thí nghiệm quang học thì công cụ màn thí nghiệm (Optical Space) phải được đưa ra đầu tiên. Nếu không các công cụ khác sẽ không được thể hiện trên màn hình chính.
2. Kích chọn công cụ gương phẳng (phane mirror) và đưa ra màn hình thí nghiệm. Để thiết lập thông số cho gương ta kích chọn gương và đặt thông số “Show normal” khi đó hình ảnh của gương sẽ được thể hiện như sau:
3. Với chùm sáng song song (Ray box) ta có thể thiết lập các thông số sau:
4. Với thước đo độ, bạn có thể điều chỉnh độ lớn của góc bằng cách sau:
- Bạn kích chọn công cụ thước đo độ (Protractor) và đưa ra màn hình thí nghiệm
- Kích vào chữ số trên thước đo độ để lựa chọn công cụ:
- Để thay đổi vị trí của thước hoặc giá trị của góc đo bạn hãy kích vào một trong các ô vuông trên màn hình và dịch chuyển để lựa chọn một giá trị thích hợp. Khi đó số liệu của thước đo sẽ thay đổi cùng với sự lựa chọn đó.
5. HS cần chú ý các khái niệm:
- Góc tới là góc tạo bởi tia tới và đường pháp tuyến của gương tại điểm tới.
- Góc phản xạ là góc tạo bởi đường pháp tuyến của gương tại điểm tới và tia phản xạ
Bước 3: Thiết lập bố trí các công cụ thí nghiệm thành một thí nghiệm hoàn chỉnh.
1. Với các công cụ trên, chúng ta cần có các thao tác bố trí cụ thể trên hình vẽ.
2. Cách thực hiện:
a. Đưa gương phẳng ra vị trí trung tâm của màn thí nghiệm và lựa chọn thông số của gương theo hướng dẫn ở trên.
b. Chiếu tia sáng tới gương với một góc thích hợp (600). Khi đó học sinh sẽ quan sát được rõ ràng hiện tượng phản xạ ánh sáng qua gương phẳng:
c. Tiến hành đo góc tới:
- Vì góc tới và góc khúc xạ nhỏ, trong khi tiến hành thí nghiệm cần thao tác chính xác vì vậy bạn hãy chọn thuộc tính phóng to các điểm ảnh “Zoom x2” bằng cách tại công cụ Space chọn View và kích chọn Zoom (x2)
- Lựa chọn công cụ thước đo.
- Di chuyển đỉnh của góc tới tâm của gương,
- Di chuyển một cạnh của góc trùng với đường pháp tuyến của gương, cạnh còn lại trùng với tia tới. Khi di chuyển theo chiều kim đồng hồ.
d. Tiến hành đo góc phản xạ giống như đo góc tới. Bước 4: Bắt đầu tiến hành các thí nghiệm ảo.
1. Tiến hành thí nghiệm với góc tới (600)
- Điều chỉnh góc nghiêng của gương ở 600
- Quan sát góc tới và góc phản xạ (HS đưa ra dự đoán)
- Tiến hành đo góc tới: dùng công cụ thước đo độ, điều chỉnh thước đo trùng với góc tới của gương và ghi giá trị góc tới.
- Tiến hành đo góc phản xạ: Tiếp tục dùng công cụ thước đo độ, điều chỉnh thước đo trùng với góc phản xạ của gương và ghi giá trị góc phản xạ
- Ghi lại kết quả đo vào bảng:
2. Tiến hành thí nghiệm với góc tới (500)
- Điều chỉnh góc nghiêng của gương ở 500
- Quan sát góc tới và góc phản xạ
- Tiến hành đo góc tới.
- Tiến hành đo góc phản xạ.
- Ghi lại kết quả đo vào bảng:
3. Tiến hành thí nghiệm với góc tới (400)
- Điều chỉnh góc nghiêng của gương ở 400
- Quan sát góc tới và góc phản xạ
- Tiến hành đo góc tới.
- Tiến hành đo góc phản xạ.
- Ghi lại kết quả đo vào bảng:
Bước 5: Rút ra kết luận
Từ bảng kết quả thí nghiệm Giáo viên hướng dẫn học sinh rút ra kết luận về ảnh góc tới và góc phản xạ.