Năm nào cũng vậy, bước vào mùa hoa cúc, từ cuối thu, những gia đình trồng hoa ở các làng hoa ngoại thành Hà Nội đã nhằm chọn sẵn những khóm, những chậu cúc quý, cúc lạ, cúc đẹp đem để riêng. Các nhà chuyên môn trồng hoa ấy dùng kỹ thuật cổ truyền “hãm” ngày “khai hoa” lại, chờ giáp Tết mới mang ra chợ hoa, dành cho người Hà Nội mua về đón chào một mùa xuân mới.

Trong những năm vừa qua, chưa có một năm nào Hà Nội lại được mùa cúc - mùa cúc lại nở nhiều, nở đẹp như năm 1972. Không riêng một mình tôi có nhận xét trên. Các anh chị em trong tổ trồng hoa Tết của Công ty công viên, các xã viên những hợp tác xã trồng hoa ở ngoại thành, các bạn yêu hoa, các nhà văn, nhà thơ tôi quen chỉ chuyên chơi cúc đều cùng một nhận xét. Cúc nở nhiều, nở đẹp làm sao, cúc vàng to, cúc vàng mỡ gà, cúc đại đóa, cúc “hoàng kim tháp”, cúc vàng nhỏ, cúc trắng, cúc tím sẫm, cúc tím nhạt, cúc đỏ tía, cúc màu gạch, cúc “bạch mi”, cúc “hồng mi”, cúc tiền chinh vàng, cúc tiền chinh tím, cúc chi… ở các vườn Thống Nhất, Điện Biên, ở Bờ Hồ, ở các gia đình và ở cả trên các ụ pháo, trên các nóc hầm đều đua nhau nở đẹp.

Già nửa dân số Thủ đô đã đi sơ tán nhưng nhiều gia đình vẫn có người ở lại. Đó là những người có nhiệm vụ chiến đấu và phục vụ chiến đấu, trong hoàn cảnh nào cũng không rời bỏ Thủ đô. Có nhiều người ngày thường ít chú ý đến hoa nhưng những ngày này, tự nhiên tôi lại thấy cắm những bông cúc đại đóa ở giữa nhà. Hỏi ra mới biết người Hà Nội năm nay đón Tết sớm. Hoa cúc mua về cắm ở nhiều gia đình Hà Nội trong những ngày này là hoa mừng chiến thắng, hoa của Tết mừng công. Không một đêm nào “pháo đài bay” không lực Mỹ bay vào Hà Nội mà lại không bị sứt sẻ đội hình, lại không bị tên lửa của ta hạ chí ít cũng là hai chiếc, vậy thì phải cắm hoa, phải mua cúc về lắm chứ! Còn hơn một tháng nữa mới đến ngày Nguyên đán nhưng với những bông cúc vàng tươi sáng rực nhà, không khí Tết cổ truyền đã đến nhiều gia đình Hà Nội. Người Hà Nội chơi cúc trong những ngày phải chiến đấu ác liệt với Nixon, trận này còn mang một ngụ ý riêng.

Hoa cúc là một thứ hoa gần như của người phương Đông, nói một cách khác người phương Đông thích chơi hoa cúc. Người Việt Nam, kể cả người Nhật Bản rồi đến người Trung Quốc, hầu hết đều thích đánh bạn với cúc. Họ cúc thuộc loại họ lớn gồm 1000 giống với trên hai vạn loài phân bổ rộng rãi khắp nơi trên thế giới…

…

Đã từ lâu, người Hà Nội trân trọng hoa cúc theo sự suy nghĩ độc lập của mình. Người Hà Nội coi hoa cúc là một loài hoa tượng trưng cho tình nghĩa thủy chung, nhớ cội, nhớ nguồn… Ngắm màu vàng tươi, màu vàng rực, màu vàng lộng lẫy của hoa cúc ban ngày, người Hà Nội liên hệ đến màu vàng da cam, màu vàng đỏ của tên lửa ban đêm các chiến sĩ Hà Nội phóng lên bắn rơi B.52. Người Hà Nội sẽ mãi mãi biết ơn các chiến sĩ tên lửa Việt Nam đã bắn tan “một pháo đài bay” của không lực Mỹ ngay ở giữa làng hoa Ngọc Hà, ngoại thành Hà Nội. Những mảnh xác B.52 nát vụn rơi dưới chân những luống cúc ở làng hoa Ngọc Hà, nói với muôn đời sau chiến công hiển hách của Hà Nội hôm nay và cũng là những vật chứng đời đời về tội ác ghê tởm của Nixon. Nixon không thể nào hiểu nổi: Người Hà Nội bảo vệ Hà Nội là bảo vệ Thủ đô của đất nước nhưng cũng là bảo vệ cái đẹp chơi hoa cúc - hoa của tình nghĩa thủy chung - trong những ngày Tết cổ truyền. Hà Nội kiên cường bảo vệ một nếp sống văn hóa mang rõ rệt tính lạc quan yêu đời, yêu cái đẹp của dân tộc Việt Nam.

…

Hải Như

Schoolnet