1. Tạo chuyển động con lắc đơn trong vật lý
Đây là một bài tập nhỏ, rất đơn giản mà các giáo viên có thế ứng dụng ngay cho bài giảng của mình.
Các bước thực hiện:
* Khởi động Macromedia Flash (phiên bản tôi đang dùng là Macromedia Flash MX 2004)
* Tạo Movie Clip của con lắc:
- Trước tiên vào menu InsertNew Symbol, trên cửa sổ Create New Symbol, bạn nhập tên của Symbol là conlac và chọn tùy chọn là Movie clip cho đối tượng con lắc như hình bên dưới. Sau đó kích chọn OK.



Trên màn hình của Movie clip, vẽ hình con lắc như hình bên dưới bằng cách chọn các công cụ của Flash (công cụ Line để vẽ đường thẳng, công cụ Oval để vẽ hình tròn).



Khi đó đối tượng movie clip conlac vừa tạo sẽ được đưa vào thư viện của chương trình.
Sau đó bạn thực hiện lệnh Edit Edit Document để trở về màn hình chính của chương trình.
* Thiết kế con lắc trên màn hình làm việc:
- Trên màn hình làm việc, để đưa đối tượng con lắc ra màn hình này, bạn vào thư viện (nhấn phím chức năng F11 hoặc WindowLibrary).
- Chọn đối tượng movie clip conlac bằng cách dùng chuột kích chọn và kéo đối tượng ra ngoài màn hình. Điều quan trọng là bạn phải nhớ rằng tâm quay của chuyển động (đối với chuyển động của con lắc trong bài này) phải nằm trên đỉnh của dây treo. Vì thế, nếu tâm quay chưa đúng vị trí như mình cần, bạn hãy chọn lấy đối tượng, di chuyển tâm quay đến đỉnh của dây treo như hình vẽ.



- Tại vị trí Frame số 1, chọn vị trí ban đầu của con lắc bằng cách di chuyển đối tượng con lắc



- Tiếp đó, bạn chọn Frame 25, nhấn phím F6 để Copy Frame (hoặc nhấn chuột phải trên Frame 25, chọn Insert Key Frame), di chuyển con lắc đến vị cuối của con lắc.
- Giữa Frame thứ 1 đến Frame thứ 25, chọn một Frame bất kỳ và kích chọn lệnh Create Motion Tween.
Bạn nhớ rằng chuyển động này chỉ là một chiều (chiều của con lắc chỉ chuyển động từ trái sang phải). Để tạo một chuyển động như con lắc, bạn phải tiếp tục chọn Frame 50, nhấn F6 Copy Frame, di chuyển con lắc về vị trí vị trí ban đầu (trùng với vị trí đầu tiên trên Frame 1 của con lắc), cuối cùng thực hiện lệnh Create Motion Tween để tạo chuyển động.
- Cuối cùng thực hiện lệnh Ctrl + Enter để chạy thử, bạn sẽ thấy chuyển động hoàn hảo của một con lắc đơn.

2. Tạo chuyển động trên mặt phẳng nghiêng, sử dụng các lớp (Layer).
* Tạo các đối tượng Movie Clip:
Vào InsertNew Symbol để tạo các movie clip gồm mặt phẳng, vật chuyển động (viên bi) và một hộp gỗ bằng các công cụ trong Flash (Oval Tool, Rectangle Tool và để chỉnh sửa, quay,… dùng công cụ Free Transform).



Khi đó, tất cả các movie này được đưa vào Library của chương trình quản lý.
* Thiết kế các đối tượng trên màn hình làm việc
Cách làm rất đơn giản:
- Kích chuột phải trên một Layer, chọn Insert Layer, nhấn đúp chuột trên Layer này, đổi tên là matphang (vienbi, hop go).
- Trên các layer này, vào thư viện của chương trình, kéo từng đối tượng movie clip ra màn hình làm việc (mặt phẳng nghiêng, viên bi, hộp gỗ) quản lý trên từng Layer như hình vẽ (Layer mat phang sẽ chứa đối tượng movie clip matphang; layer vienbi chứa đối tượng movie clip vienbi; layer hopgo chứa đối tượng movie clip hopgo).



* Tạo chuyển động cho từng đối tượng:
Trước tiên, hãy phân tích chuyển động, ta thấy viên bi chuyển động trên mặt phẳng, khi đến chân dốc, theo quán tính viên bi sẽ chuyển động tiếp và nó sẽ đẩy hộp gỗ chuyển động theo.
Theo phân tích như vậy, ta làm như sau:
- Trên Layer mat phang, bạn chọn đến Frame 45, nhấn F5 (hoặc chuột phải trên Frame 45, chọn Insert Frame).
- Tạo chuyển động cho viên bi trên Layer viên bi:
Tại Frame 1 là vị trí ban đầu của viên bi, chọn tiếp Frame 30, nhấn F6 để copy Frame; di chuyển viên bi xuống chân dốc của mặt phẳng nghiêng.



Giữa Frame 1 và Frame 30, chọn bất kỳ một Frame nào, nhấn chuột phải, chọn Create Motion Tween. Ta sẽ được chuyển động của viên bi theo mặt phẳng nghiêng.
Tiếp theo ta sẽ tạo tiếp chuyển động quán tính của viên bi và chuyển động của hộp gỗ.
Hai chuyển động này rất đơn giản. Ta làm tiếp như sau:
Chuyển động của viên bi:
- Trên Layer vienbi, chọn Frame 45, nhấn F6 Copy Frame, di chuyển viên bi đến vị trí cuối cùng, giữa Frame 30 và Frame 45, chọn một Frame bất kỳ, kích chuột phải trên Frame này, và chọn Create Motion Tween.
- Tương tự trên Layer hopgo, ta cũng tạo chuyển động cho hộp gỗ từ Frame 30 đến Frame 45. Hãy nhớ rằng vị trí cuối cùng của hộp gỗ phải được đặt phía sau của viên bi.
Toàn bộ chuyển động mặt phẳng như hình vẽ. Các Layer và các chuyển động thực hiện rất nhuần nhuyễn và hợp lý.





Dù có lẽ các thầy cô đã làm quen và thực hành nhiều trên máy tính trong đợt triển khai dự án THCS vừa qua nhưng do thời gian tập huấn rất ít, nên có nhiều giáo viên không khỏi ngỡ ngàng và lúng túng khi làm quen với phần mềm này. Vì thế, bài viết này xin dành cho các thầy cô mới làm quen với phần mềm Macromedia Flash. Hy vọng sẽ giúp ích và làm tài liệu ban đầu cho những thầy cô, bổ sung thêm một phần mềm trong bộ công cụ tạo bài giảng điện tử của mình.

School@net