1. Mẫu đề kiểm tra và Sơ đồ Test

Mẫu đề kiểm tra (Test Template) có thể hiểu như một bộ xương khung của các đề kiểm tra. Từ một mẫu có thể tạo ra nhiều đề kiểm tra khác nhau với cùng mục đích, đối tượng và phạm vi kiến thức.

Mục đích của Mẫu đề kiểm tra là tạo nhanh các đề kiểm tra cụ thể theo đúng yêu cầu kiến thức của chương trình.

Ví dụ trong một ngân hàng câu hỏi môn Vật lý lớp 10, các mẫu đề kiểm tra có thể tạo ra là các mẫu đề kiểm tra 15 phút trong năm học theo các bài học hoặc các chương, mẫu đề kiểm tra 1 tiết theo các chương, mẫu đề kiểm tra học kỳ I, học kỳ II và mẫu đề kiểm tra ôn tập cuối năm.

Quan hệ giữa CSDL, mẫu đề kiểm tra và đề kiểm tra được mô tả trong sơ đồ sau:

Trong phần mềm iQB, có 2 loại mẫu đề kiểm tra:

- Mẫu đề kiểm tra dựa trên bảng Tỷ lệ phần trăm kiến thức.

- Mẫu đề kiểm tra dựa trên Sơ đồ Test.

Mô hình Mẫu đề kiểm tra theo bảng Tỉ lệ kiến thức được cho bởi một dãy các con số là tỷ lệ phần trăm của các chủ đề kiến thức cần có trong Đề kiểm tra này. Từ thông tin của bảng Tỉ lệ kiến thức trên, phần mềm sẽ tự động phân tích và tạo ra Sơ đồ Test cho mẫu đề kiểm tra này.

Mô hình Mẫu đề kiểm tra theo Sơ đồ Test được cho bởi một khung dãy các mẫu câu hỏi tương ứng sẽ có trong phần mềm. Mỗi mẫu câu hỏi này có đủ tất cả các tham số, thuộc tính dùng để sinh nhanh và tự động câu hỏi của đề kiểm tra. Theo sơ đồ trên, thực chất, mô hình mẫu đề kiểm tra theo Tỉ lệ kiến thức rồi cũng sẽ trở thành Sơ đồ Test, do vậy mô hình và khái niệm Sơ đồ Test là khái niệm trung tâm và quan trọng nhất liên quan đến mẫu đề kiểm tra.

2. Ma trận đề kiểm tra theo yêu cầu của Bộ GD & ĐT

Một trong những bộ chuẩn đánh giá, kiểm tra kiến thức học sinh do Bộ GD&DT qui định là khái niệm Ma trận đề kiểm tra.

Ma trận đề là một bảng thông tin 2 chiều, trong đó ghi ra các ràng buộc về kiến thức, kỹ năng câu hỏi và các tham số khác dùng để xác định và đánh giá một đề kiểm tra. Một đề kiểm tra phải tuân thủ đúng theo qui định của Ma trận đề tương ứng.

Một Ma trận đề kiểm tra

- Kiến thức các câu hỏi.

- Kỹ năng câu hỏi.

- Kiểu, dạng câu hỏi.

- Thang điểm các câu hỏi.

- ... và một vài tham số khác.

Một đặc điểm quan trọng của Ma trận đề là quan hệ chặt chẽ về yêu cầu của các câu hỏi yêu cầu có trong đề kiểm tra được kết hợp cứng với các thông tin quan trọng như Chủ đề kiển thức, Kỹ năng câu hỏi, kiểu dạng câu hỏi, thang điểm. Tính kết hợp cứng và chặt chẽ này sẽ đảm bảo chất lượng cao theo yêu cầu của các đề kiểm tra.

Sau đây là khuôn dạng của một Ma trận đề theo mẫu của Bộ GD và ĐT.

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA 1 TIẾT

(Mẫu của Bộ Giáo dục và Đào tạo)

3. Ma trận đề kiểm tra của Sơ đồ Test

Với mỗi Sơ đồ Test của mẫu đề kiểm tra trong phần mềm iQB, sẽ dễ dàng thiết lập một bảng thông tin có tính chất, chức năng tương tự như Ma trận đề đã nói ở trên. Bảng tính chất này cũng được gọi là Ma trận đề của Sơ đồ Test.

Thực chất Ma trận đề chính là một bảng tổng hợp 2 chiều các thông tin gốc của đề kiểm tra như số lượng câu hỏi phân bổ theo kiến thức, kỹ năng và kiểu câu hỏi.

Ma trận đề của Sơ đồ Test trong phần mềm iQB có khuôn dạng tổng quát hơn so với mẫu Ma trận đề theo Mẫu của Bộ GD & ĐT. Hình ảnh sau cho ta nhìn thấy khuôn dạng của một Ma trận đề trong phần mềm iQB.

Một số chú ý đối với Ma trận đề trong phần mềm iQB:

- Các thông số tổng hợp theo Kiến thức và Kỹ năng là cứng không thay đổi trong ma trận đề.

- Các cột thông tin dạng câu hỏi Ngắn/Dài, Lý thuyết/Bài tập, Dễ / Trung bình / Khó có thể lựa chọn hiện hoặc không hiện trong Ma trận đề.

- Cột thông tin Kiểu, dạng câu hỏi sẽ có 3 lựa chọn hiển thị là:

+ Tự luận / Trắc nghiệm: chỉ có 2 cột là TL/TN. Các dạng câu hỏi TN, ĐK, CĐ được xếp chung vào cột TN.

+ Tự luận / Trắc nghiệm / Điền khuyết - Cặp đôi: Có 3 cột thể hiện: TL/TN/DK-CĐ, các dạng câu hỏi điền khuyết, cặp đôi được xếp chung vào cột DK-CĐ.

+ Tự luận / Trắc nghiệm / Điền khuyết / Cặp đôi: Có 4 cột riêng biệt được thể hiện.

- Có 2 dạng thể hiện của Ma trận đề.

4. Các kiểu thể hiện của Ma trận đề kiểm tra

Ma trận đề trong phần mềm iQB có 2 dạng thể hiện sau, 2 dạng này chỉ khác nhau cách thể hiện, nội dung là đồng nhất.

Cách thể hiện 1.

Tất cả các thuộc tính đều được thể hiện và tổng kết theo các cột.

Riêng cột Chủ đề kiến thức và Kỹ năng câu hỏi nằm bên trái cùng và cố định.

Các cột thông tin thuộc tính câu hỏi khác (ngắn/dài, tự luận/trắc nghiệm, lý thuyết/bài tập, dễ/trung bình/khó) có thể điều khiển việc thể hiện bằng các lựa chọn khác nhau.

Cách thể hiện 2.

Cột bên trái ngoài cùng là cột thông tin Kiến thức, có chức năng tương tự như cách thể hiện 1 và cố định.

Các thông tin tổng hợp còn lại sẽ được nhóm theo các mức thông tin và thể hiện theo mô hình nhóm mẹ - con như sau:

Kỹ năng --> Ngắn / Dài --> Trắc nghiệm/Tự luận --> Lý thuyết / bài tập --> Dễ/Trung bình/Khó.

Các thông tin từ mức Ngắn/dài trở xuống sẽ được điều khiển thể hiện tương tự như trên:

+ Tự luận / Trắc nghiệm: chỉ có 2 cột là TL/TN. Các dạng câu hỏi TN, ĐK, CĐ được xếp chung vào cột TN.

+ Tự luận / Trắc nghiệm / Điền khuyết - Cặp đôi: Có 3 cột thể hiện: TL/TN/DK-CĐ, các dạng câu hỏi điền khuyết, cặp đôi được xếp chung vào cột DK-CĐ.

+ Tự luận / Trắc nghiệm / Điền khuyết / Cặp đôi: Có 4 cột riêng biệt được thể hiện.

5. Chức năng nhập Sơ đồ Test theo Ma trận đề

Một trong những chức năng mạnh nhất của phần mềm iQB là cho phép người sử dụng nhập Sơ đồ Test thông qua Ma trận đề. Tính năng này sẽ đảm bảo việc nhập và khởi tạo Sơ đồ Test của mẫu đề kiểm tra trong iQB sẽ có chất lượng theo đúng CHUẨN của Bộ GD và Đào tạo.

Tính năng này hoàn toàn mới và được đưa vào từ phiên bản iQB 7.0.

Như vậy bắt đầu từ phiên bản iQB 7.0, các mẫu đề kiểm tra theo Sơ đồ Test sẽ được nhập, điều chỉnh bằng một công cụ mới: Ma trận đề.

Trong các cửa sổ nhập và thể hiện Ma trận đề ở trên cột (hàng đối với kiểu 2) Số lượng câu hỏi sẽ cho phép nhập dữ liệu trực tiếp.

Chú ý: chức năng Nhập nhanh Sơ đồ Test của các phiên bản iQB trước đây vẫn được giữ lại và vẫn là một công cụ nhập nhanh Sơ đồ Test rất hữu hiệu của phần mềm.

Bùi Việt Hà, Công ty Công nghệ Tin học Nhà trường

School@net